Ratanakiri en Goede doelen

Trip naar Ratanakiri

Na ruim 3,5 maand lesgeven vonden we eigenlijk dat we wel een klein “uitstapje “verdiend hadden. We besloten om een 5 -daags tripje naar een nog door weinig toeristen ontdekte provincie , nl. Ratanakiri “te gaan.
in het noordoosten van Cambodja : aan de noordkant de grens met Laos, aan de oostkant de grens met Vietnam. Het gebied is redelijk bergachtig en vanwege de dichte begroeiing wordt het omschreven als "jungle ". Tot voor kort was het moeilijk bereikbaar vanwege de zeer slechte staat van de wegen. Maar sinds een jaar zijn er een aantal nieuwe wegen aangelegd. Maar we durfden het niet aan om met een plaatselijke bus te gaan, omdat in deze provincie nog door weinig  mensen Engels wordt gesproken en we wel een aantal overstappen zouden moeten maken en we ook nog met een ferry naar een eiland vervoerd moesten worden. Dus : met een privé chauffeur dan maar..... in een Lexus, wat hier beschouwd wordt als een zeer luxe vervoermiddel !
Nou een gedeelte van heenweg verliep redelijk vlot, maar halverwege bleek de weg alleen maar "under construction "; je zag bij tijd en wijlen geen hand voor ogen door de rode stofmassa en het opspattend grind. Volgens onze privé-chauffeur worden de wegen tegenwoordig aangelegd door Chinezen, die er, volgens hem duidelijk geen verstand van hebben.....( maar de corrupte Cambodjaanse regering heeft hen wel "ingehuurd "... )  Gelukkig hadden we een behoedzaam opererende chauffeur ( overigens in het "dagelijks leven "een leraar op een High school, maar als privé chauffeur er bijklussend... ) Hij heeft wel als kind de gruwelijkheden van het Pol Pot regime mee gemaakt en ons er tijdens de rit uitvoerig over verteld.
 
De eerste dag werden we in de Provincie Kratië ondergebracht op een eilandje in de Mekong River. De overtocht moesten we zonder chauffeur en auto, want het veerpontje kon alleen maar personen met bagage vervoeren. Aan de overkant werden we opgewacht door motobikes, die ons over zandheuvels en planken ( in vliegende vaart.... ) naar ons eerste hotel vervoerden.  Het hotel was gelegen in een weelderig gelegen tuin ( daaruit stamt de foto van de bananenboom ! )  en onze villa was geheel van bamboehout. Erg luxe allemaal. De volgende dag stond ons een boottocht naar de Irrywaddydolphins te wachten. Deze soort dolfijnen is heel anders dan de Flippers , die we in New Zealand hebben gespot. Ze zijn veel groter en logger; springen dus niet gezellig omhoog, maar komen af en toe met hun rug of koppie boven water; het is ( bijna ) onmogelijk om ze te fotograferen want ze zijn zo weer verdwenen. We hebben dan ook geen foto's van ze, maar we hebben ze wel degelijk gespot.... zelfs een moeder met kleintje... Al met al wel de moeite waard. De rest van de autorit naar onze uiteindelijke bestemming Banlung in Ratanakiri was een ware beproeving ; zelden zulke slechte wegen meegemaakt. Maar ook nu was de beloning weer een mooie hotellocatie aan een meer.
De volgende dagen  kregen we weer een andere chauffeur ( met 4-wheel drive ) en privé gids, die ons meenamen naar bergstammen ( minorities ) die in de jungle leven en zelfs geen Kmer ( officiële Cambodjaanse taal ) spreken, maar nog steeds hun "eigen "taal gebruiken. Ze hebben nauwelijks kontakt met de buitenwereld en staan erg argwanend tegenover "vreemde "bezoekers. Om bij de eerste bergstam te komen, moesten we na een moeizame autorit ook nog zo"n anderhalf uurtje in een platte boot ( zonder bankjes en afdakje ) stroomopwaarts de river Se San bevaren. Dankzij onze yoga hebben we dit vol kunnen houden.......( heel veel dank aan Gera en Henny !!! ) Het landschap deed ons overigens erg denken aan noordelijk Laos; heel mooi en vredig ! De eerste confrontatie met de Kachok- tribe was overigens best heftig. Ongelooflijke armoede , zichtbaar aan hun behuizing ( veel kapotte rieten daken en muren ) groezelige , smerige kleding; geen stromend water, geen elektriciteit. Varkens, wildzwijnen, ontelbaar veel honden met puppies rondkrioelend onder hun behuizing. Er was een klein schooltje, maar als er 20 kinderen per dag komen opdraven is het veel...( er wonen honderden kinderen in het dorp ).Overigens werd er alleen maar les gegeven tot grade 3 ( zeg maar nivo derde klas.. ). Dus de meeste mensen daar zijn analfabeet; ze zijn niet boedhistisch, maar aanhangers van het animisme ;geloven in geesten en houden vele bezweringsrituelen, waaronder het op gruwelijke wijze afslachten van buffalo"s . Jongeren trouwen al op heel jonge leeftijd : meisjes vaak al op hun 14-e of 15-de. En op hun 17-de hebben ze vaak al 3 kinderen.....Uiteraard is ook de kind- en moedersterfte erg hoog. Er zijn voornamelijk traditionele medicijnmannen.... Bij de graven worden een soort totempalen aangebracht, waarop uitgebeeld wordt wie de betreffende persoon was. We zagen dus veel  zwangere meisjesfiguren... In andere dorpjes zien we dat er wel ooit een schooltje is opgezet ( door een NGO of door westerse sponsoren )maar dat de gebouwen , na hun vertrek overgedragen aan de Cambodjaanse overheid, nu liggen te verkommeren, omdat er geen leraren zijn die daar les willen en kunnen geven ( je moet nl. naast het Kmer ook hun tribe-taal kunnen spreken ). De bevolking is dus heel erg op zichzelf aangewezen en leeft van de rijstplantages en alles wat er in de jungle groeit. Zo zagen we wel hoe een van de jongeren in een metershoge palmboom kokosnoten zat te "oogsten; wat naar beneden viel werd meteen opgedronken. Hoe vers kan je het krijgen ?? Maar ongelooflijk hoe deze jongen zonder schoenen of touw weer naar beneden wist te "glijden ". Het moge duidelijk zijn, dat er van de rijst ook de nodige rijstwijn wordt gebrouwen ! Uiteraard werd ons dit al s'ochtends  door een vrolijk gezelschap aangeboden ( duidelijk in kennelijke staat van verslaving.. ) ; het was de bedoeling dat we een heel glaasje moesten "atten ", maar we hebben het bij een klein slokje gehouden. De lunches waren overigens door het hotel meegegeven picknicks, die we de ene dag aan de oever van de rivier, de andere dag bij een van de vele watervallen in de omgeving van Banlung , de hoofdstad van Ratanakiri, hebben opgepeuzeld. Als een van de hoogtepunten in Ratanakiri wordt ook het Yeakloam meer gezien. Een 50 meter diep meer, omzoomd door jungle-achtige bomen. We hebben ons maar niet in het water gewaagd ( te koud ) , de Cambodjanen deden dat zelf ook niet, want het merendeel kan nauwelijks zwemmen. Wel hebben we het pad er rondom  heen gelopen en genoten van de prachtige zonsondergang.
De terugweg naar Siem Reap verliep  dankzij een route door weer een andere provincie ( Prehear Vihear ) en de aanleg van een nieuwe brug ( dit keer door Japanners ) heel soepel . Toch voelden we bij thuiskomst wel onze ruggen, maar die werden op zondag door onze vertrouwde masseuses stevig onder handen genomen, waardoor we maandag weer "soepeltjes "aan het werk konden.
Ik hoop dat het lukt om wat foto's bij te voegen, zodat jullie een beetje een indruk krijgen van ons "vacantiereisje ".
Het weekeind erna zijn we op bezoek gegaan bij een in aanbouw zijnd schooltje in Pongro village. Dit idyllisch gelegen dorp is zo”n 40 km. buiten Siem Reap gelegen . Een van de inwoners is Pa Sao. Ook hij heeft als kind de gruwelijkheden van het Pol Pot regime meegemaakt; zijn hele familie is door de Khmer Rouge vermoord. En uiteindelijk is hij bij monikken beland, waar hij onderdak, bescherming en vervolgens ook onderwijs heeft genoten. Van hetgeen hij wist te sparen ( na in vele werkzaamheden, zoals rijst oogsten, buffels hoeden,etc in zijn levensonderhoud te voorzien ) heeft hij een tuktuk gekocht en een eigen “vervoers'bedrijfje opgezet ( Tuk tuk for peace ). Inmiddels heeft hij het klooster verlaten, is getrouwd en heeft 3 kinderen. Uit dankbaarheid voor het feit, dat hij na de gruwelijkheden uit zijn jeugd, toch een redelijk bestaan heeft kunnen opbouwen, wil hij voor de zeer arme dorpsgemeenschap iets duurzaams opbouwen, nl. het opzetten van een soort “day-care “, een schooltje waar de kinderen uit het dorp Engelstalig onderwijs, maar ook les krijgen in zaken als kleding maken, fietsen en motoren repareren. En waar ze desnoods ook eten en een bed krijgen, zodat ze niet met hun ouders mee moeten naar de rijstvelden om te helpen en vervolgens wekenlang geen onderwijs krijgen. Met behulp van diverse sponsoren ( vooral uit Noorwegen, maar ook van vrijwilligers uit Nederland...) is het hem nu gelukt om beetje bij beetje een 2-verdiepingen gebouwtje met 3 leslokalen neer te zetten. Toen wij er begin december waren, bleek er echter maar 1 schoolbank en een 10-e hands schoolbord in een lokaaltje aanwezig te zijn. We hebben vervolgens besloten om van het geld, dat door diverse vrienden, familie en kennissen aan ons in Nederland is gedoneerd, 3 zgn. whiteboards en 3 zgn. chalkbords ( krijtborden ) aan te schaffen. En die moesten we nu komen “inwijden “. We werden door ruim 50 kinderen opgewacht, die er vreselijk veel lol in hadden om van ons “les “te krijgen. Dat viel nog niet mee, om zo'n kluwen op elkaar gepakte kinderschare ( sommigen met meegenomen krijsende jongere broertjes of zusjes ) in bedwang te houden en ze o.a. een Engels liedje te leren. Het gaf ons veel voldoening om te horen, dat het nog lukt ook !!
Overigens kregen we bij vertrek uit Nederland van onze eigen “plaatselijke “opticien * ( Rene Optiek in de Dorpsstraat te Zoetermeer ; na zo;n donatie mag een beetje reclame maken, toch ?? ) een aantal dozen met complete brillen mee ! Zowel monturen voor kinderen als volwassenen, met een grote variatie aan brilsterkte... ) Tja, het is dan wel lastig om al die exemplaren lukraak uit te delen; ook al krijg je menigmaal te horen, dat er geen geld is om naar een oogarts , laat staan naar een brillenwinkel te gaan. Je ziet dus maar sporadisch een brillen dragende Cambodjaan. Totdat we ontdekten, dat er wel degelijk een Oogkliniek in Siem Reap bleek te bestaan. De meegekregen brillen zijn we daar dus gaan bezorgen. De aanwezige medewerkers wisten niet wat hen overkwam....totaal verrast wisten ze ons mee te tronen naar de verpleegafdeling, waar een aantal “oude “patienten op houten britsen lagen bij te komen van een oogoperatie die ze die ochtend hadden ondergaan. Deze onthutsende begroeting hebben we maar gauw afgekapt en na de overhandiging van de brillendozen , die uiteraard gefotografeerd moest worden, zijn we “weggeslopen “. Overigens : als je hier in een ziekenhuis belandt, ben je volledig afhankelijk van je familie. Deze moet “jouw “bed betalen, voor jouw eten zorgen, het consult van de arts, de onderzoeken en alle medicijnen betalen .Familie dient dus dag en nacht bij de patient te blijven. Verpleegkundig personeel komt zo nu en dan kijken of de medicijnen wel gebruikt worden, maar voor de rest doet men niets voor je. Er bestaat ook niet zo iets als een zorgverzekering !! De kwaliteit van de medische stand is bovendien erg laag; regelmatig krijgen Cambodjanen van de artsen hier te horen, dat ze voor bepaalde ingrepen beter naar Vietnam of Thailand kunnen gaan. Maar dat betekent vaak, dat ze hun huis en als zij een beetje land hebben, dit moeten verkopen omdat ze anders nooit een dergelijke behandeling kunnen betalen !! En na deze ingreep, ben je dus alles kwijt.... en dus weer aangewezen op hulp van familie. Tja, zo heeft ieder land zijn eigen problemen betreffende de gezondheidszorg ( welk pakket bij welke zorgverzekeraar ?, vrije artsenkeuze, second opinion.... ) ! Ik heb hier nog weinig rollators, rolstoelen of scootmobielen gezien ; afgezien van de bruikbaarheid van deze attributen in het verkeer en de toegankelijkheid van de gebouwen !!!
Tja en dan breekt nu weer de laatste fase van deze vrijwilligersperiode weer aan !! De maanden zijn omgevlogen … en weer hebben we het gevoel, dat we nog lang niet klaar zijn en dat we nog heel veel moeten doen !! Dus : aan de slag !!!